‘Hoe kunnen we omgaan met diversiteit zonder ons politiek correct te hoeven gedragen?’
Luister hier naar Bright Richards in jouw favoriete podcast app:
Bright Richards – directeur van New Dutch Connections – was tot zijn 23e een beroemd acteur in Liberia. Hij kwam naar Nederland na ternauwernood te zijn ontsnapt aan de dood in de burgeroorlog. De overgang naar Nederland was zo groot, dat hij drie jaar op klompen liep om in contact met mensen te komen en (weer) gezien te worden.
Hij bouwde een nieuw bestaan op en richtte in 2004 samen met zijn vrouw Margriet Stuurman New Dutch Connections op. Om (ex-)vluchtelingen te motiveren opnieuw in zichzelf te gaan geloven en hen te verbinden aan bedrijven en een zakelijk netwerk middels voorstellingen, match making en workshops.
In deze aflevering van Ask it Forward beantwoordt hij de vraag van Henk Naves voorzitter voor de Raad voor de Rechtspraak. En neemt hij ons mee ‘op de reis, die inclusie is’.
De kunst
Britse troepen plunderden duizenden kunstwerken, die bekend staan als de Benin Bronzes van het koninkrijk van Benin in het huidige Nigeria, in 1897.
Aan de veilingen te zien eindigde de kunstwerken in musea en private collecties in Europa. De beelden zijn van grote, culturele betekenis voor het land en haar bevolking en de druk om ze terug te geven nam afgelopen jaren toe.
Duitsland heeft als eerste ingestemd met het teruggeven van de gestolen sculpturen.
De kern
- Veel kunstwerken uit Afrika zijn in depots van musea beland. Hiermee zijn ze uit hun spirituele context gehaald.
- Hoe gaan we om met die gestolen Benin kunst? Gaan we het teruggeven? Gaan we het terug lenen?
- Je kunt het vergelijken met wanneer onze Nachtwacht uit Nederland zou zijn gestolen. Het is een vernedering, maar ook een kans. Om te gaan zoeken naar: hoe gaan we om met ons verleden in het nu?
- De wereld is veel kleiner geworden, maar we moeten wel bewust zijn van ons eigen verleden. Er moet een nieuwe balans komen. Dit kunstwerk spiegelt ons met de disbalans.
- Het kunstwerk laat zien dat we politiek incorrect waren. Onze geschiedenis is niet een fijne geschiedenis. Ik ben een zwarte man uit Afrika en ik heb een geschiedenis met slavernij. Maar mijn kinderen zijn in Nederland geboren en mijn vrouw is Nederlands, dus ik ben ook hier. Ik ben onderdeel van deze geschiedenis en de andere geschiedenis.
- Als we niet willen stilstaan bij ons pijnlijke verleden, wordt het heel lastig een toekomst te scheppen.
- Als je praat over inclusie, moet je je ook bewust zijn van exclusie.
- Toen ik begon met As I left my Fathers House was ik bewust van het feit dat ik de community van andere religies binnen kwam en dat ik onkundig was.
- In dit project moet ik loslaten dat ik de kunstenaar ben die het voor het zeggen heeft. Ik heb de ander nodig om het kunstwerk te maken, elke keer weer als ik het doe.
- Kunstorganisaties zeggen vaak dat ze voor iedereen zijn. Maar dat zegt de moskee ook. Maar zijn we werkelijk voor iedereen?
- Ik kom uit een oorlogssituatie in Liberia. De ander doden wordt deels veroorzaakt door hoe we de ander framen.
- De koning is gekomen naar As I Left my Fathers House en hij zei: ‘als je erin zit voel je het, begrijp je het.’
- In het westen houden we trauma vaak in de private space, ik wil het in de public space brengen. Zou bouwen we communities, waarin mensen voor elkaar zorgen.
- Ik heb laatste een vriendin verloren. Ze lag bijna een maand overleden in de woning en niemand had het door. Dat is de decay van de samenleving. Dat niemand jou mist.
- Ik wilde de essenties van communities terugbrengen. Een community is een heel empowering instrument. Ook voor migranten. Veel migranten organiseren zich rondom religie. Wij van de Afrikaanse gemeenschap hebben in Adam Zuidoost meer dan 200 kerken, maar misschien niet een bibliotheek of theater. In As I Left my Fathers House brengen we al die religies samen.
- Als we ons gewoon realiseren dat we al 74 jaar vrijheid vieren, dan is het belangrijk om te beseffen dat Hitler niet in zijn eentje al die mensen doodde. De hele wereld deed mee. Omdat we mensen reduceerden, stigmatiseerden.
- De Duitsers zeggen over de Benin kunstwerken dat ze het terug willen geven. Omdat het gestolen is. En ze willen in dialoog over hoe verder. Ik denk dat Duitsers misschien bewuster zijn van de politieke incorrectheid hiervan.
- Mensen hebben erkenning nodig dat de slavernij verschrikkelijk was. En misschien moeten we langer stilstaan bij die erkenning, voordat we naar de tweede stap gaan.
- Inclusie is een bottum-up proces.
- Mensen willen iets goeds doen. Iets doen voor een collega die in moeilijkheden zit, geeft betekenis. Soms vraag ik: ‘welke lijnmanager zou een nieuwkomer willen adopteren?’
- Je moet de space creëren binnen organisaties om het over de pijn te hebben. Theater en storytelling zijn hier heel belangrijk hiervoor.
- In elk bedrijf vraag ik welke vluchteling hier werkt. Die vluchteling vraag ik zijn/ haar verhaal te vertellen. Daarvan maken we een theaterstuk. Ik vind het heel belangrijk dat verhaal in die organisatie te brengen.
- Als je context creëert waarin je mensen leert kennen, begint de politieke correctheid te verdwijnen. Dan worden mensen deel van je team, je community. Daarin is geen politieke correctheid. Net als binnen je gezin.
- Als ik je ken voel ik mij veilig bij jou en jij bij mij. Maar met een vreemde kun je alles doen.
- Er is veel behoefte om de kloof te dichten. Maar mensen zijn bang en weten niet hoe ze het goed moeten doen.
- ‘Als we elkaar bedriegen, hoeven we geen ruzie te maken met elkaar’ is een Afrikaans gezegde. Dat zegt iets over hoe vermijdend we zijn.
- Ik vraag in organisaties wie een vluchteling wil adopteren. Mijn moeder adopteerden heel veel kinderen. Dan ga je uit van: ‘I am here to stay.’
- Vluchtelingen worden vaak gelabeld als mensen die iets komen halen. Dat verblindt ons. Als we de ontmoeting met de ander steeds opnieuw zien als verrijking, komt het goed.
- Als je begint op de reis van bruggen bouwen en inclusie, hoort verwarring erbij. De kracht van liefde is ook verwarring. Je neemt de onbekende weg. Gaandeweg ga je de map tekenen.
- Ik kom soms organisaties binnen en dan ga ik dansen. Dan raakt iedereen confused. Maar iets samen ervaren is waar het ontstaat.
- Inclusie is een leerproces. Net als ouderschap. Je kunt ook geen politieke-correcte ouder zijn. De dilemma’s waar je voor komt te staan, zijn je leerschool. Het is het huis opnieuw inrichten, terwijl er mensen bij komen.
- Ik creëer een platform waarin mensen zichzelf willen laten zien en niet voelen dat ze worden beoordeeld. Gewoon elkaar even bijstaan in de reis.
- Ik moedig Henk aan om op reis te gaan. To let inclusion happen. Celebrate it with people who join you.